W zachodniej Ukrainie w obwodzie tarnopolskim rozpoczęły się poszukiwania i ekshumacje ofiar rzezi wołyńskiej. Na tę informację od dawna czekały rodziny Polaków pomordowanych w latach 1943–1945 przez Ukraińską Powstańczą Armię. Celem prac polsko-ukraińskiego zespołu badaczy jest ustalenie tożsamości ofiar, odnalezienie ich prochów i umożliwienie pochówku.
24.04.2025 r. Ukraina, obwód tarnopolski. Rozpoczynają się prace ekshumacyjne polskich ofiar rzezi wołyńskiej na terenie nieistniejącej już wsi Puźniki.
Badacze z Polski i Ukrainy rozpoczęli prace ekshumacyjne w miejscu nieistniejącej już wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim. To tam w nocy z 12 na 13 lutego 1945 roku ukraińscy nacjonaliści z UPA wymordowali od 80 do 120 Polaków (według różnych źródeł). Ofiarami były głównie kobiety i dzieci. Spalono ponad 170 domów. Ze wspomnień mieszkańców i zachowanych dokumentów wynika, iż w Puźnikach mogło zostać pochowanych około 80 osób.
Jak powiedział Polskiej Agencji Prasowej Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, tożsamość polskich obywateli, którzy zginęli w Puźnikach, jest znana. Podkreślił, iż badacze skoncentrują się na odnalezieniu wszystkich ofiar tej zbrodni oraz zapewnieniu im godnego pochówku. Czekają na to rodziny pomordowanych.
REKLAMA
Prace ekshumacyjne będzie prowadzić Fundacja Wolność i Demokracja we współpracy z naukowcami z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. – Do Puźników pojechało także trzech przedstawicieli naszego instytutu – powiedział dr Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN, w rozmowie z „Polską Zbrojną”. W pracach będzie również uczestniczyć kilku członków ukraińskiej fundacji Wołyńskie Starożytności.
W miejscu, gdzie kiedyś była wieś Puźniki, dziś rośnie las. Tu przez kilka najbliższych tygodni będzie pracowało około 20 specjalistów. Odkopane przez archeologów szczątki zbadają antropolodzy i genetycy. Badania genetyczne przeprowadzi grupa około 50 naukowców. Nie będą to łatwe prace, gdyż pokrewieństwo między ofiarami a ich krewnymi jest dziś już dość dalekie.
Kwestia ekshumacji polskich ofiar rzezi wołyńskiej od lat jest jednym z najbardziej drażliwych tematów w relacjach polsko-ukraińskich. Od 2017 roku obowiązywało moratorium na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar wołyńskiej zbrodni. Pod koniec 2024 roku ministrowie spraw zagranicznych Polski i Ukrainy Radosław Sikorski i Andrij Sybiha na wspólnej konferencji prasowej poinformowali o jego zniesieniu. Ukraińcy zgodzili się wówczas, aby Polacy (we współpracy z instytucjami ukraińskimi) prowadzili na terytorium ich kraju prace poszukiwawcze i ekshumacyjne. Na początku 2025 roku strona ukraińska pozytywnie rozpatrzyła jeden z kilkunastu polskich wniosków.
W latach 1943–1945 nacjonaliści z Ukraińskiej Powstańczej Armii dokonali ludobójstwa na Polakach zamieszkałych na terenach Wołynia i Galicji Wschodniej, aby etnicznie oczyścić ziemie, które przed wojną należały do Polski, a w tej chwili jest tu zachodnia Ukraina. Ze względów politycznych nigdy nie udało się ustalić pełnej listy ofiar. Według szacunków historyków zamordowano wówczas około 100 tys. Polaków.
