Nowa Narodowa Strategia Bezpieczeństwa USA, nosząca datę “Listopad 2025 roku”, a opublikowana przez Biały Dom 5 grudnia 2025 roku, to nie kosmetyczna zmiana, ale fundamentalny zwrot w amerykańskiej polityce zagranicznej.
Dokument ten, wprowadzający koncepcję “Trump Corollary to the Monroe Doctrine”, jasno sygnalizuje, iż Stany Zjednoczone wracają do swojej strefy wpływów, pozostawiając Europę samą z jej geopolitycznymi problemami. Dla Polski i całego kontynentu to sygnał alarmowy: czas na strategiczną autonomię i pragmatyczne przewartościowanie sojuszy.
“Trump Corollary”: Amerykańska strefa wpływów w XXI wieku
Dokument “National Security Strategy 2025” wprost i bez ogródek deklaruje powrót do doktryny Monroe’a, ale w zmodernizowanej formie. Koncepcja “Trump Corollary” zakłada, iż Półkula Zachodnia jest wyłączną strefą wpływów USA, a głównym celem amerykańskiej polityki zagranicznej jest “przywrócenie amerykańskiego prymatu” w tym regionie.
“After years of neglect, the United States will reassert and enforce the Monroe Doctrine to restore American preeminence in the Western Hemisphere, and to protect our homeland and our access to key geographies throughout the region.”
Oznacza to, iż USA będą
- aktywnie eliminować wpływy “non-Hemispheric competitors” (przede wszystkim Chin) z Ameryki Łacińskiej,
- kontrolować najważniejsze zasoby i łańcuchy dostaw, a także
- militaryzować region w celu powstrzymania migracji i handlu narkotykami.
To powrót do polityki siły i stref wpływów, gdzie ideologia ustępuje miejsca pragmatycznym interesom.
Europa sama na wschodniej flance: Koniec ery “wojen bez końca”
Podczas gdy USA skupia się na swoim “podwórku”, Europa zostaje z problemami na swoim. Dokument jasno sygnalizuje koniec ery “wojen bez końca” i zaangażowania w odległe konflikty. Rosja, choć wciąż obecna w strategii, jest przedstawiana nie jako główny adwersarz militarny USA, ale jako problem europejski, który należy zneutralizować dyplomatycznie.
“It is a core interest of the United States to negotiate an expeditious cessation of hostilities in Ukraine, in order to stabilize European economies, prevent unintended escalation or expansion of the war, and reestablish strategic stability with Russia…”
To zdanie to dzwonek alarmowy dla Polski i całej wschodniej flanki NATO. USA nie zamierzają już być głównym gwarantem bezpieczeństwa Europy w konfrontacji z Rosją. Zamiast tego, priorytetem jest “przywrócenie stabilności strategicznej z Rosją” – co w praktyce oznacza, iż Europa musi sama znaleźć sposób na życie z potężnym sąsiadem.
Konieczność racjonalizacji: Nowe podejście do Rosji
W nowej rzeczywistości, gdzie amerykański parasol ochronny staje się coraz mniej pewny, Europa, a zwłaszcza Polska, musi porzucić myślenie życzeniowe i przyjąć pragmatyczne podejście do Rosji. Nie oznacza to kapitulacji, ale racjonalne zneutralizowanie napięć. Skoro USA dążą do “stabilności strategicznej”, Europa nie może sobie pozwolić na kontynuowanie polityki konfrontacji w pojedynkę.
Oznacza to konieczność budowy własnego, europejskiego systemu odstraszania, ale także otwarcia kanałów dyplomatycznych i poszukiwania modus vivendi z Moskwą. To trudne, ale niezbędne zadanie w świecie, w którym nie można już liczyć na bezwarunkowe wsparcie zza Atlantyku.
Strategiczna autonomia: Europa w świecie wielobiegunowym
Zwrot USA w stronę doktryny Monroe’a jest częścią większego trendu – przechodzenia od świata jednobiegunowego do wielobiegunowego. W tej nowej grze, Europa musi nauczyć się grać samodzielnie. Skoro USA koncentrują się na konfrontacji z Chinami, Europa powinna wykorzystać tę sytuację do wzmocnienia swoich relacji z innymi kluczowymi graczami.
| Region/Państwo | Implikacje dla Europy |
| Chiny | Zamiast ślepo podążać za amerykańską polityką konfrontacji, Europa powinna budować własne, pragmatyczne relacje gospodarcze z Pekinem. |
| Indie | Jako rosnąca potęga i przeciwwaga dla Chin, Indie są naturalnym strategicznym partnerem dla Europy. |
| Arabia Saudyjska | Kluczowy gracz na rynku energetycznym i w regionie Bliskiego Wschodu; Europa musi budować własne, niezależne relacje z Rijadem. |
Budowa strategicznej autonomii to nie tylko kwestia obronności, ale także gospodarki, technologii i dyplomacji. Europa musi stać się jednym z biegunów w nowym, wielobiegunowym świecie – a nie tylko peryferyjnym dodatkiem do amerykańskiej strefy wpływów.
Koniec pewnej epoki
Nowa strategia bezpieczeństwa USA to symboliczny koniec epoki, która rozpoczęła się wraz z końcem zimnej wojny. Amerykański hegemon abdykuje z roli “światowego policjanta” i skupia się na własnych interesach. Dla Europy i Polski to bolesna, ale otrzeźwiająca lekcja. Czas na dorosłość – na budowę własnej siły, pragmatyczne sojusze i wzięcie odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo. Innej drogi nie ma.
Wszystkie cytaty z: The White House. (2025). 2025 National Security Strategy.
