Niedziela 1 czerwca 2025 roku przejdzie do historii jako dzień, w którym Polacy zadecydowali o swoim prezydencie na kolejne pięć lat. Druga tura tzw. wyborów prezydenckich pomiędzy Rafałem Trzaskowskim a Karolem Nawrockim charakteryzuje się znacząco wysoką frekwencją wyborczą, która w większości miast i gmin przekracza wyniki z pierwszej tury głosowania.
Dane napływające z całego kraju wskazują na wzrost zaangażowania obywatelskiego w decydującym momencie wyborów. Stan na godzinę 12:00 pokazuje, iż polscy wyborcy są bardziej aktywni niż dwa tygodnie temu, co może mieć najważniejsze znaczenie dla ostatecznego wyniku głosowania.
Proces głosowania rozpoczął się punktualnie o godzinie 7:00 rano we wszystkich lokalach wyborczych na terenie Polski. Już pierwsze godziny wskazywały na wysokie zainteresowanie wyborców, co potwierdzają dane z kolejnych miast i gmin.
Rekordowe wyniki frekwencji w polskich miastach
Analiza danych z różnych regionów Polski pokazuje konsekwentny wzrost frekwencji w porównaniu do pierwszej tury wyborów. Najwyższe wyniki odnotowano w średnich i dużych ośrodkach miejskich.
Pabianice ustanowiły absolutny rekord w historii swojego udziału w wyborach – frekwencja na godzinę 12:00 wyniosła 28,72%, co jak podkreśla europoseł KO Dariusz Joński, jest najwyższym wynikiem w historii udziału mieszkańców miasta we wszystkich wyborach.
Szczecin również odnotował rekordowy wynik – 26,85% frekwencji do godziny 12:00, co przewyższa wynik z 2020 roku (26,45%) oraz wybory parlamentarne z 2023 roku (25,03%).
Tychy zanotowały znaczący wzrost frekwencji z 21,90% w I turze do 27,17% w II turze, co oznacza wzrost o ponad 5 punktów procentowych.
Opole również pokazało wyższą aktywność wyborczą – 25,70% frekwencji, co jest wynikiem lepszym niż w wyborach parlamentarnych z października 2023 roku oraz wyższym od pierwszej tury (18,54%).
Analiza porównawcza frekwencji w kluczowych ośrodkach
Dane z największych polskich miast wskazują na systematyczny wzrost zaangażowania wyborców:
Warszawa (dane z wybranych dzielnic):
- Ursynów-Stokłosy: ponad 29% (wzrost o około 5% względem I tury)
- Saska Kępa: 28,5% (I tura: 23,8%)
- Tarchomin: obserwowany „bardzo duży ruch” przy lokalach wyborczych
Gdańsk: 20,09% (I tura: 16,93%), dla porównania w 2020 roku wynosił 21,37%
Kielce: około 27% (I tura: 20,38%)
Stalowa Wola: 26,3% (I tura: 21,69%, II tura 2020: 24,73%)
Wrocław: odnotowano „lepszą pogodę i większą frekwencję”
Bydgoszcz (komisja nr 142): 27,11% (I tura: 24,57%)
Aktywność wyborcza w mniejszych ośrodkach
Wzrost frekwencji nie ogranicza się tylko do dużych miast. Mniejsze gminy i miasta również wykazują znaczący wzrost aktywności wyborczej:
Trzebinia: 25,43% (I tura: 20,83%) Piaseczno: 28,16% (I tura: 22,84%) Zgierz: 26,20% (I tura: 20,84%) Ostrowiec Świętokrzyski: 25,99% (I tura: 20,41%) Krosno Odrzańskie: 23,43% (I tura: 19,19%) Jelenia Góra: 24,95% (I tura: 18,64%) Wałbrzych: 22,93% (I tura: 18,68%) Kołbaskowo: 23,97% (I tura: 19,95%)
Te dane wskazują na powszechny charakter wzrostu zaangażowania wyborczego, który obejmuje zarówno duże aglomeracje, jak i mniejsze społeczności lokalne.
Głosowanie Polonii za granicą
Szczególnie interesująco przedstawia się aktywność wyborców za granicą. Polonia wykazuje rekordowe zainteresowanie drugą turą wyborów prezydenckich.
Belgia: Do głosowania zarejestrowało się ponad 23 tysiące osób, co oznacza wzrost o około 5 tysięcy względem pierwszej tury. Dla porównania, w wyborach parlamentarnych 2023 roku było to około 21 tysięcy osób, a w II turze wyborów prezydenckich 2020 roku głosowało około 11 tysięcy osób.
Egipt: W trzech komisjach wyborczych (Kair, Hurghada, Sharm el-Sheikh) zarejestrowało się ponad 1,6 tysiąca osób, co stanowi ponad dwukrotny wzrost względem pierwszej tury.
Głosowanie przebiega sprawnie, a jak informuje przedstawicielka polskiej placówki dyplomatycznej w Kairze, proces odbywa się „bez przeszkód”.
Procedury wyborcze i kwestie organizacyjne
Państwowa Komisja Wyborcza pod przewodnictwem sędziego Sylwestra Marciniaka zwróciła uwagę na kwestie związane z zaświadczeniami do głosowania. Pojawiły się przypadki, gdy wyborcy próbowali głosować na podstawie zaświadczeń wydanych na pierwszą turę, co jest niemożliwe – głosować można wyłącznie na podstawie zaświadczeń dotyczących drugiej tury.
Dodatkowo, Ruch Kontroli Wyborów kojarzony z Prawem i Sprawiedliwością wprowadził specjalną aplikację do weryfikacji zaświadczeń w lokalach wyborczych, aby sprawdzić, czy nie są one używane wielokrotnie. Komisarz wyborcza z Gdańska sędzia Julia Kuciel wydała jednak wytyczne, by nie weryfikować zaświadczeń wyborczych, a próby sprawdzenia zgłaszać do Okręgowej Komisji Wyborczej.
Czynniki wpływające na wysoką frekwencję
Analiza dostępnych danych wskazuje na kilka kluczowych czynników wpływających na wzrost frekwencji:
Warunki pogodowe: Wielu obserwatorów zwraca uwagę na „ładną pogodę”, która zachęca wyborców do wyjścia z domów. Jak relacjonuje mieszkanka warszawskiego Tarchomina: „Ładna pogoda, to pewnie wszyscy biorą dzieciaki i na spacerze idą głosować”.
Charakterystyka drugiej tury: Wybór między dwoma kandydatami może mobilizować wyborców bardziej niż szeroka lista kandydatów w pierwszej turze.
Atmosfera polityczna: Wysoka polaryzacja i zaangażowanie mediów w kampanię wyborczą przekłada się na większą mobilizację elektoratu.
Świadomość wagi decyzji: Wyborcy są świadomi, iż podejmują decyzję o prezydencie na najbliższe pięć lat, co może motywować do większej aktywności.
Porównanie z poprzednimi wyborami
Dane z różnych miast pozwalają na porównanie z poprzednimi elekcjami:
Względem wyborów prezydenckich 2020:
- Szczecin: wzrost z 26,45% do 26,85%
- Stalowa Wola: wzrost z 24,73% do 26,3%
- Gdańsk: spadek z 21,37% do 20,09%
Względem wyborów parlamentarnych 2023:
- Opole: frekwencja wyższa niż 15 października 2023
- Szczecin: wzrost z 25,03% do 26,85%
Względem pierwszej tury 2025: Praktycznie wszystkie analizowane miasta i gminy odnotowały wzrost frekwencji w zakresie od 3 do 8 punktów procentowych.
Znaczenie wysokiej frekwencji dla wyników wyborów
Wysoka frekwencja wyborcza ma kluczowe znaczenie dla legitymizacji demokratycznej przyszłego prezydenta. Im więcej obywateli weźmie udział w głosowaniu, tym silniejszy mandat otrzyma zwycięzca wyborów.
Mobilizacja różnych grup wyborców może mieć decydujące znaczenie dla ostatecznego wyniku. Historia polskich wyborów pokazuje, iż różnice w frekwencji między różnymi grupami demograficznymi i regionalnymi często decydują o wyniku głosowania.
Rekordowa aktywność Polonii może być szczególnie istotna, biorąc pod uwagę, iż głosy z zagranicy niejednokrotnie miały wpływ na ostateczne wyniki wyborów w Polsce.
Perspektywy i wnioski
Dane z pierwszych godzin głosowania w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 wskazują na znaczące ożywienie aktywności obywatelskiej. Wzrost frekwencji w praktycznie wszystkich analizowanych ośrodkach sugeruje, iż Polacy traktują ten wybór jako szczególnie istotny.
Konsekwentność wzrostu frekwencji w różnych regionach kraju – od dużych miast po małe gminy – wskazuje na ogólnopolski charakter tego zjawiska, co może świadczyć o wysokiej mobilizacji społecznej niezależnie od lokalnych uwarunkowań.
Rekordowa aktywność wyborców za granicą potwierdza zaangażowanie Polonii w sprawy ojczyzny i może mieć wymierny wpływ na ostateczny wynik wyborów.
Ostateczna frekwencja będzie znana dopiero po zamknięciu lokali wyborczych o godzinie 21:00, jednak już obecne dane wskazują, iż druga tura wyborów prezydenckich 2025 może zostać zapamiętana jako jedna z najbardziej mobilizujących elekcji w najnowszej historii Polski.
Najważniesz po tzw. wyborach! Co czeka Polaków
Odbywająca się dziś druga tura tzw. wyborów prezydenckich, może wprowadzić Polskę w poważny kryzys konstytucyjny. Zgodnie z art. 129 ust. 1 Konstytucji RP, ważność wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza Sąd Najwyższy. w tej chwili obowiązek ten realizuje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Jednakże, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), pojawiają się poważne wątpliwości co do legalności i niezależności tej Izby.
Wątpliwości co do legalności Izby Kontroli Nadzwyczajnej
W wyroku z 19 listopada 2019 r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18 i C-625/18, TSUE wskazał, iż sposób powoływania sędziów do nowo utworzonych izb Sądu Najwyższego, w tym Izby Dyscyplinarnej, może naruszać zasadę niezawisłości sądów. Trybunał podkreślił, iż udział Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) w tym procesie budzi wątpliwości co do jej niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Choć orzeczenie dotyczyło Izby Dyscyplinarnej, jego tezy mają zastosowanie również do Izby Kontroli Nadzwyczajnej, której sędziowie zostali powołani w podobny sposób.
Podobne stanowisko zajął ETPC w wyroku z 22 lipca 2021 r. w sprawie Reczkowicz przeciwko Polsce (skarga nr 43447/19), stwierdzając, iż Izba Dyscyplinarna nie jest sądem ustanowionym ustawą w rozumieniu art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Trybunał wskazał na poważne nieprawidłowości w powoływaniu sędziów do tej Izby, co narusza prawo do rzetelnego procesu. W kontekście procesu nominacyjnego ETPC potwierdził, iż KRS nie zapewnia wystarczających gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej. Oceniając nieprawidłowości przy ustanowieniu i obsadzeniu Izby Dyscyplinarnej, ETPC przesądził, iż niweczą one legitymację Izby w sposób pozbawiający ją atrybutów sądu. Konkluzje ETPC mogą mieć przełożenie również na Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN oraz innych sędziów powołanych w procedurze ukształtowanej w 2018 r.(Prawo)
Konstytucyjne konsekwencje braku stwierdzenia ważności wyborów
Zgodnie z art. 130 Konstytucji RP, Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego. Jednakże, przysięga ta może być złożona dopiero po stwierdzeniu ważności wyboru przez Sąd Najwyższy. jeżeli orzeczenie to zostanie wydane przez organ, którego legalność jest kwestionowana, może to prowadzić do sytuacji, w której objęcie urzędu przez nowo wybranego Prezydenta będzie uznane za nielegalne.
Taka sytuacja mogłaby prowadzić do poważnego chaosu konstytucyjnego oraz destabilizacji organów państwa. W skrajnych przypadkach może być wykorzystywana przez decydentów politycznych do wprowadzenia nadzwyczajnych środków konstytucyjnych, takich jak stan wyjątkowy lub choćby stan wojenny (na podstawie art. 229–234 Konstytucji RP), co stwarza poważne ryzyko dla porządku prawnego i demokratycznego ustroju państwa.
Potrzeba reformy i przywrócenia praworządności
Aby uniknąć takiego scenariusza, konieczne jest podjęcie działań mających na celu przywrócenie niezależności sądownictwa w Polsce. W szczególności, należy zapewnić, iż organy odpowiedzialne za stwierdzanie ważności wyborów są niezawisłe i ustanowione zgodnie z prawem. Tylko w ten sposób można zagwarantować, iż wybory prezydenckie odbędą się w sposób legalny i zgodny z konstytucją, a ich wynik będzie powszechnie akceptowany.
Materiał w zakresie zagrożenia powstał na podstawie analizy prawnej przygotowanej przez Kancelarię Lega Artis, która zastrzega sobie wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji.
Read more:
Wybory prezydenckie 2025: Rekordowa frekwencja w II turze – Polacy masowo idą do urn