Jestem liberałem światopoglądowym i często spotykam się z atakami na swoją osobę.
Nie dziwi mnie to, gdy robią to zwolennicy kolektywizmu, autorytaryzmu, despotyzmu czy absolutyzmu – różnimy się fundamentalnie.
Bardziej zastanawiające są jednak ataki ze strony osób, które nie rozumieją różnicy między liberalizmem światopoglądowym a liberalizmem ekonomicznym.
Wielu zakłada, iż jeżeli ktoś jest liberałem światopoglądowym, to automatycznie popiera drapieżny kapitalizm, bezwzględny wolny rynek i państwo ograniczone do roli policji, wojska i sądów.
To błędne i krzywdzące uproszczenie.
Można być liberałem światopoglądowym, a jednocześnie mieć poglądy socjaldemokratyczne, a choćby socjalistyczne w sferze gospodarki.
Jeśli chodzi o ekonomię, jestem socjalliberałem.
Uważam, iż państwo ma obowiązek troszczyć się o swoich obywateli – szczególnie o tych słabszych.
Powinno zapewniać minimum socjalne, dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, infrastruktury i usług publicznych.
To fundament sprawiedliwego i solidarnego społeczeństwa.
Dlaczego więc liberalizm światopoglądowy?
Bo wolność jednostki jest dla mnie wartością podstawową.
Oczywiście – nie absolutną.
Jak powiedział Alexis de Tocqueville (lub przypisuje mu się te słowa):
"Wolność człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego człowieka."
To piękna, ale i niebezpieczna zasada – bo łatwo ją wypaczyć.
Można użyć jej jako pretekstu do tworzenia prawa, które – pod pozorem ochrony jednej wolności – ogranicza inną.
Przykład?
Moja „wolność do strzelania do rudych” (oczywiście absurdalna i skrajna metafora) kończy się tam, gdzie zaczyna się ich prawo do życia – to jasne.
Ale co, jeżeli demokratyczna większość przegłosuje ustawę pozwalającą strzelać do rudych?
To pokazuje, jak łatwo demokracja może zostać użyta jako narzędzie do niszczenia wolności i wypaczania liberalizmu – choćby jeżeli wszystko odbywa się zgodnie z literą prawa.
Dlatego tak ważna jest świadomość obywatelska, edukacja, niezależne sądy i czujność wolnych ludzi.
Aby liberalizm demokratyczny nie przekształcił się w absolutyzm w przebraniu wolności.
