17 lipca roku greckie Ministerstwo Migracji ogłosiło projekt ustawy, który znacząco zaostrza podejście państwa wobec osób przebywających na jego terytorium bez zezwolenia na pobyt. Według doniesień niemieckiej agencji dpa, projekt zakłada karę co najmniej trzech lat więzienia dla tych, którzy nielegalnie przebywają w Grecji i odmawiają dobrowolnego opuszczenia kraju.
Dotychczas takie osoby trafiały do ośrodków detencyjnych, gdzie oczekiwały na deportację. Choć ich swoboda poruszania się była ograniczona, nie groziła im kara więzienia. Proponowane zmiany przekształcają więc naruszenie przepisów migracyjnych w przestępstwo karne, za które grozi bezpośrednie osadzenie w zakładzie karnym.
W komunikacie Ministerstwa Migracji podkreślono:
„W przyszłości osoby dotknięte decyzją odmowną będą miały tylko dwa wyjścia: areszt albo powrót do kraju pochodzenia.”
Trzy najważniejsze zapisy projektu
Nowo powołany minister migracji Thanos Plevris ogłosił trzy główne założenia projektu:
- Brak mechanizmu legalizacji pobytu – osoby, które przekroczą granicę w sposób nieuprawniony, nie będą mogły uzyskać żadnego statusu legalizującego ich pobyt.
- Obowiązek opuszczenia kraju po odmowie azylu – osoby, którym odmówiono ochrony międzynarodowej, będą miały obowiązek niezwłocznego wyjazdu. W przeciwnym razie zostaną oskarżone o przestępstwo.
- Bezpośrednie skazanie i osadzenie w więzieniu – jeżeli sąd uzna osobę za winną nielegalnego pozostawania na terytorium Grecji, będzie ona niezwłocznie osadzona w zakładzie karnym.
Minister Plevris dodał:
„Jeśli nie masz prawa pozostać w Grecji i odmawiasz wyjazdu, zostaniesz zatrzymany i skazany. To proste. Chcemy pokazać, iż Grecja nie będzie krajem otwartych granic bez konsekwencji.”
Projekt zyskał szerokie poparcie w parlamencie. Były minister spraw wewnętrznych Mákis Borídis, w tej chwili deputowany Nowej Demokracji (Nea Demokratia), stwierdził:
„Kto przebywa w Grecji nielegalnie, nigdy nie będzie mógł uzyskać legalizacji. Taki pobyt musi kończyć się deportacją lub karą więzienia.”
Również premier Kyriakos Mitsotákis jasno wyraził swoje stanowisko:
„Nie dopuścimy, by Grecja była miejscem bez granic. Każdy, kto łamie prawo, poniesie konsekwencje. To jest nasze zobowiązanie wobec obywateli.”
Ministerstwo podkreśla, iż Grecja stanie się pierwszym krajem UE z tak twardym i jednoznacznym prawem wobec nielegalnej migracji.
Od momentu ogłoszenia projektu zauważono spadek napływu migrantów z Afryki Północnej na wyspy Jońskie i Kretę. Minister Plevris wskazał na to jako bezpośredni rezultat nowej strategii:
„Nasza polityka działa odstraszająco. Gdy jasne są zasady i konsekwencje, nielegalny przepływ słabnie.”
Projekt spotkał się też z pozytywnym odzewem władz lokalnych. Prefekt Krety, Stavros Arnaoutakis, ocenił współpracę z ministerstwem jako „konkretną i konstruktywną” oraz dodał:
„Dzięki temu projektowi mamy szansę na uporządkowanie sytuacji, zapewnienie bezpieczeństwa i warunków godnych, bez chaosu i napięć.”
Ministerstwo zapowiedziało także rewizję funduszy przekazywanych organizacjom pozarządowym działającym w obszarze migracyjnym. Nowe przepisy mają zwiększyć przejrzystość i zakończyć finansowanie NGO, które – zdaniem resortu – działały bez należytej kontroli. Plevris skomentował:
„Nie może być tak, iż miliony euro trafiają do struktur, które nie odpowiadają za efekty. Potrzebna jest transparentność i rozliczalność – również w trzecim sektorze.”
