Prezydent Karol Nawrocki podczas poniedziałkowych obchodów wybuchu II wojny światowej na Westerplatte podkreślił konieczność załatwienia kwestii reparacji od Niemiec. Zaapelował o wsparcie rządu w domaganiu się od państwa niemieckiego odszkodowań wojennych.
Historyk z Instytutu Historii PAN ocenił, iż to odpowiedni moment na poruszanie tej sprawy. "Na pewno jest to stosowny moment, żeby o tym wspominać. Osobiście jestem sceptyczny, co do skuteczności tych działań, dlatego iż nie ma takiej instancji międzynarodowej, która by Niemcom nakazała określone czynności w tej kwestii" - powiedział w Studiu PAP.
Ogromne straty Polski
Profesor podkreślił, iż Polska poniosła ogromne straty ludzkie i materialne podczas wojny. Przypomniał, iż w Warszawie celowo, bez związku z działaniami wojennymi, palono zbiory archiwalne i dzieła sztuki.
"To wszystko jest rzeczywistością i jest stosowny moment, aby o tym przypominać. Dyplomacji polskiej tego nikt nie może zabronić i nikt nie może tego zabronić też głowie naszego państwa" - zaznaczył historyk. Według eksperta sprawa reparacji jest niezwykle skomplikowana.
Trudności prawne i polityczne
Otrzymanie reparacji przez Polskę otworzyłoby drogę do żądań od innych narodów, które ucierpiały w czasie wojny. Do tego dochodzi "skandaliczne i niesłychane" oświadczenie rządu PRL Bolesława Bieruta z sierpnia 1953 roku o zrzeczeniu się reparacji od NRD, na które powołuje się strona niemiecka.
W czasie rządów PiS parlamentarny zespół oszacował we wrześniu 2022 roku wysokość odszkodowań na 6 bilionów 220 miliardów 609 milionów złotych. Ówczesny minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau podpisał notę dyplomatyczną do strony niemieckiej.
Obecne stanowisko
Niemcy w odpowiedzi uznały sprawę reparacji za zamkniętą. W lutym 2024 roku obecny wicepremier i szef MSZ Radosław Sikorski powiedział, iż Niemcy przyznają, iż mają dług moralny wobec Polski.
"Zabiegamy o to, żeby to poczucie winy znalazło swój materialny wyraz" - zapewniał Sikorski. Kwestia reparacji wojennych pozostaje jednym z trudnych tematów w polsko-niemieckich relacjach dyplomatycznych.
Źródła wykorzystane: "PAP" Uwaga: Ten artykuł został zredagowany z pomocą Sztucznej Inteligencji.
