Inna cena na półce, inna przy kasie? Masz prawo kupić towar po niższej cenie!

Każdemu z nas zdarzyło się to przynajmniej raz. Wkładasz do koszyka produkt, zachęcony atrakcyjną ceną na etykiecie, a przy kasie spotyka Cię niemiła niespodzianka – skaner pokazuje kwotę znacznie wyższą. Wiele osób w takiej sytuacji rezygnuje z zakupu lub, czując presję kolejki, niechętnie płaci więcej. To błąd. W świetle polskiego prawa, w takiej sytuacji masz pełne prawo żądać sprzedaży towaru po cenie widniejącej na półce. To nie jest kwestia dobrej woli sprzedawcy, ale jego prawny obowiązek. W dobie rosnącej inflacji i wszechobecnych promocji, świadomość swoich praw staje się kluczowym narzędziem do ochrony domowego budżetu. W tym artykule, przygotowanym na 2025 rok, wyjaśnimy krok po kroku, na jakie przepisy się powołać, jak skutecznie egzekwować swoje prawa bezpośrednio w sklepie i co zrobić, gdy sprzedawca mimo wszystko odmawia sprzedaży po niższej cenie. Znajomość tych zasad to Twój realny zysk.

Dlaczego cena na półce jest wiążąca? Prawo po Twojej stronie

Kluczową zasadą, która chroni konsumentów w takich sytuacjach, jest interpretacja przepisów Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z art. 543 Kodeksu Cywilnego, wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży. Oznacza to, iż sklep, umieszczając produkt na półce z konkretną ceną, składa Ci wiążącą ofertę. Gdy bierzesz ten produkt i idziesz z nim do kasy, akceptujesz tę ofertę. Transakcja, czyli umowa kupna-sprzedaży, zostaje zawarta w momencie, gdy wyrazisz chęć zakupu po cenie z oferty – czyli tej z półki.

Sprzedawca nie może w ostatniej chwili, przy kasie, jednostronnie zmienić warunków tej umowy. Cena w systemie kasowym, która jest wyższa, jest problemem wewnętrznym sklepu (np. błędem pracownika, brakiem aktualizacji), a jego konsekwencje nie mogą obciążać klienta. Dodatkowo, Ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług nakłada na sprzedawców obowiązek jednoznacznego, niebudzącego wątpliwości i prawidłowego informowania o cenach. Rozbieżność między ceną na półce a tą w kasie jest naruszeniem tego obowiązku.

Krok po kroku: Co robić, gdy cena przy kasie jest wyższa?

Teoria to jedno, ale praktyka w sklepie bywa stresująca. Aby skutecznie wyegzekwować swoje prawo, warto działać metodycznie i asertywnie. Oto sprawdzony schemat postępowania:

• Zachowaj spokój i bądź uprzejmy: Nerwy są złym doradcą. Spokojna, ale stanowcza postawa jest znacznie skuteczniejsza niż agresja. Pamiętaj, iż kasjer to często pierwsza linia kontaktu i może nie być świadomy problemu.
• Zwróć uwagę kasjerowi: Gdy zauważysz różnicę, natychmiast poinformuj o tym obsługę. Powiedz jasno: „Przepraszam, ale na półce ten produkt ma inną, niższą cenę. Chciałbym go kupić właśnie po tej cenie”.
• Zrób zdjęcie jako dowód: To najważniejszy krok w 2025 roku. Zanim cena zostanie „naprawiona” przez obsługę, miej dowód. Wyjmij telefon i zrób wyraźne zdjęcie etykiety cenowej na półce, najlepiej tak, by widać było również sam produkt. To Twój najważniejszy argument.
• Powołaj się na swoje prawa: jeżeli kasjer twierdzi, iż „w systemie jest inna cena i nic nie może zrobić”, grzecznie, ale stanowczo powołaj się na swoje prawa. Możesz powiedzieć: „Zgodnie z art. 543 Kodeksu Cywilnego, cena na półce jest dla Państwa wiążącą ofertą i mam prawo kupić ten towar właśnie za tę kwotę”.
• Poproś o rozmowę z kierownikiem: o ile kasjer nie jest w stanie rozwiązać problemu, poproś o wezwanie kierownika zmiany lub menedżera sklepu. Osoby na wyższych stanowiskach są zwykle lepiej przeszkolone w zakresie praw konsumenta i uprawnione do manualnej korekty ceny.

Gdy sklep odmawia. Gdzie szukać pomocy?

Niestety, zdarzają się sytuacje, w których choćby kierownik sklepu upiera się przy swoim, odmawiając sprzedaży po niższej cenie. Co wtedy? Masz kilka opcji. Po pierwsze, możesz zrezygnować z zakupu. Po drugie, możesz zapłacić wyższą cenę, koniecznie zachowując paragon i zrobione wcześniej zdjęcie ceny, a następnie dochodzić swoich praw po fakcie. To rozwiązanie dla bardziej zdeterminowanych.

Jeśli sklep naruszył Twoje prawa, możesz zgłosić sprawę do odpowiednich instytucji. Twoim głównym sojusznikiem jest Inspekcja Handlowa (IH). Możesz złożyć do niej oficjalną skargę, załączając dowody. Inspekcja może przeprowadzić kontrolę w sklepie i nałożyć na niego dotkliwe kary finansowe za nieprawidłowe oznaczanie cen. Pomoc prawną uzyskasz również u Miejskiego lub Powiatowego Rzecznika Konsumentów oraz na infolinii konsumenckiej prowadzonej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Pułapki i wyjątki – na co uważać w 2025 roku?

Choć prawo jest po Twojej stronie, istnieją pewne niuanse. Najważniejszym wyjątkiem jest tzw. błąd oczywisty. jeżeli nowy telefon o wartości 5000 zł jest omyłkowo oznaczony ceną 5,00 zł, sklep ma prawo powołać się na błąd i odmówić sprzedaży. Sąd najprawdopodobniej przyznałby rację sprzedawcy, uznając, iż klient działał w złej wierze, próbując wykorzystać oczywistą pomyłkę.

Uważaj również na kasy samoobsługowe. Tam nikt nie zwróci Ci uwagi na błąd – musisz być podwójnie czujny i samodzielnie kontrolować każdą skanowaną pozycję na ekranie. Zwracaj też uwagę na skomplikowane promocje, które często regulowane są dodatkowymi warunkami (np. „cena obowiązuje przy zakupie dwóch sztuk” lub „tylko z kartą lojalnościową”). Upewnij się, iż spełniłeś wszystkie warunki, zanim zaczniesz egzekwować promocyjną cenę.

Podsumowując, jako konsument masz potężne narzędzie w swoich rękach. Prawo do zakupu towaru po cenie z etykiety jest niepodważalne. Kluczem do sukcesu jest świadomość, asertywność i umiejętne korzystanie z dostępnych dowodów. Nie pozwól, by błędy sklepów uderzały w Twój portfel. Znajomość swoich praw to najskuteczniejsza inwestycja w mądre i oszczędne zakupy.