Establishing contact with a kid - a complete guide for parents

Niezależnie od władzy rodzicielskiej, oboje rodzice mają prawo i obowiązek utrzymywać kontakty z dziećmi. W przypadku, kiedy partnerzy mieszkają ze sobą, zwykle nie stanowi to problemu. Może on jednak wystąpić w sytuacji, kiedy jeden z małżonków się wyprowadza lub też dochodzi do rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Co należy wiedzieć o ustaleniu kontaktów z dzieckiem?

Kiedy należy uregulować kontakty z dzieckiem?

Potrzeba ustalenia kontaktów z dzieckiem pojawia się, kiedy partnerzy nie mieszkają razem, ale opiekowali się dzieckiem niepełnoletnim. Zwykle do takiej sytuacji dochodzi w wyniku rozwodu, ale potrzebę uregulowania kontaktów uzasadnia również separacja faktyczna lub prawna.

Warto doprecyzować, iż samo pojęcie kontaktów nie obejmuje wyłącznie odwiedzania miejsca zamieszkania dziecka, czy też zabierania je na wakacje. Stosownie do art. 113 §2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), pod tym pojęciem rozumie się w szczególności:

• przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu);
• bezpośrednie porozumiewanie się;
• utrzymywanie korespondencji;
• korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość (w tym środków elektronicznych, np. Skype).

Jak ustalić kontakty z dzieckiem – czy zawsze konieczny jest sąd?

Przyjęło się sądzić, iż do ustalenia kontaktów z dzieckiem niezbędny jest sąd rodzinny. Rzeczywiście w przypadku wyroku rozwodowego orzeczenie o kontaktach z dzieckiem stanowi integralną część wyroku, ale to tylko jedna z możliwych sytuacji. Sam ustawodawca wskazuje w art. 113 k.r.o., iż o ile dziecko przebywa stale u jednego z rodziców (lub też w rodzinie zastępczej albo u opiekuna), sposób utrzymywania kontaktów przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie. Mają przy tym kierować się dobrem dziecka i uwzględniać jego rozsądne życzenia.

Dopiero kiedy wypracowanie porozumienia staje się niemożliwe, interwencję podejmuje sąd. Rozstrzygnięcie może mieć zarówno postać postanowienia (w postępowaniu nieprocesowym o ustalenie kontaktów), jak i wyroku (np. w sprawie o rozwód). Małżonkowie mogą też zawrzeć ugodę sądową lub przed mediatorem.

Jak złożyć wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem?

Żądanie udzielenia ochrony prawnej przez sąd poprzez ustalenie kontaktów z dzieckiem na drodze judykatu wymaga złożenia stosownego wniosku. Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym przed adekwatnym miejscowo i rzeczowo sądem rejonowym. W treści wniosku należy określić, w jaki sposób wnioskodawca chciałby, aby wyglądały kontakty z dzieckiem, tj. wskazać konkretne dni, godziny oraz sposób utrzymywania kontaktu z małoletnim.

Takie pismo procesowe powinno zostać sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika, ponieważ wymaga odpowiedniej argumentacji i udowodnienia. Wartościowy dowód w sprawie mogą stanowić:

• wyjaśnienia oraz zeznania stron i zeznania świadków;
• opinia psychologa lub psychiatry;
• stanowisko Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.

Czy można zabezpieczyć kontakty z dzieckiem przed końcem postępowania?

Warto pamiętać, iż postępowanie sądowe, zwłaszcza o ile wymaga przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, może trwać wiele miesięcy. Aby tymczasowo uregulować sytuację małoletniego, należy złożyć wniosek o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem.

Jest on rozpatrywany na rozprawie, chyba iż chodzi o wypadek niecierpiący zwłoki. Dodatkowo sąd może, na wniosek uprawnionego, zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w postanowieniu dotyczącym zabezpieczenia.

Należy pamiętać, iż treść wniosku czy też stanowiska zajętego przez uczestników postępowania na rozprawie nie jest dla sądu bezwzględnie wiążąca. Obowiązujące przepisy prawa rodzinnego pozwalają na ograniczenie utrzymywania kontaktów rodziców z dzieckiem. W skrajnych przypadkach możliwy jest też całkowity zakaz utrzymywania kontaktów.

Jakie konsekwencje grożą za utrudnianie kontaktów z dzieckiem?

Pytanie, co dzieje się, kiedy sąd wprawdzie zagroził zobowiązanemu wydaniem nakazu zapłaty w razie niewydania dziecka, ale nie odniosło to żadnego skutku. W takiej sytuacji uprawniony może złożyć wniosek o wydanie nakazu zapłaty. W rezultacie rodzic, który utrudnia wykonanie kontaktów z dzieckiem, będzie musiał za swoje zachowanie zapłacić.

W kwestii obowiązku zapłaty za naruszenie kontaktów z dzieckiem niedawno wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny, wskazując na jego częściową niezgodność z ustawą zasadniczą. Niemniej jednak może być to skuteczna broń w walce z nieuczciwym partnerem, który nie respektuje poczynionych ustaleń.

Postępowania toczące się na podstawie przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mogą wydawać się proste z technicznego punktu widzenia. W rzeczywistości są jednak niezwykle złożone i każdorazowo wymagają uwzględniania dobra dziecka, które zawsze powinno odgrywać nadrzędną rolę w sporze między dorosłymi.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia w sprawach rodzinnych, zachęcamy do skorzystania z usług prawników, których znajdziesz za pośrednictwem naszego formularza kontaktowego. Doświadczeni profesjonaliści znajdą najlepsze rozwiązanie Twojego problemu.

Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.

Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!

• 

  Ustalenie kontaktów z dzieckiem – kompletny poradnik dla rodziców15 maja 2025

  Niezależnie od władzy rodzicielskiej, oboje rodzice mają prawo i obowiązek utrzymywać kontakty z dziećmi. W przypadku, kiedy partnerzy mieszkają ze sobą, zwykle nie stanowi to problemu.

• 

  Paserstwo nieumyślne: Kiedy nieświadomy zakup może skończyć się więzieniem?14 maja 2025

  Paserstwo nieumyślne to przestępstwo, które może dotknąć każdego, kto nieumyślnie nabywa przedmioty pochodzące z przestępstwa. Choć sprawca nie działa celowo, okoliczności transakcji mogą wskazywać na nielegalne

• 

  Sędzia Żurek walczy o sprawiedliwość. Skarga do ETPCz w sprawie neosędziów SN13 maja 2025

  Sędzia Waldemar Żurek złożył skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu, kwestionując legalność orzeczeń wydanych przez neosędziów Sądu Najwyższego. Jego sprawa została rozpatrzona przez