Driving licence suspended for driving under the influence of drugs

Zatrzymanie prawa jazdy za jazdę pod wpływem narkotyków staje się coraz częstszym zjawiskiem w praktyce sądowej i policyjnej. Wbrew pozorom nie potrzeba dużego stężenia substancji psychoaktywnej we krwi – wystarczy jej śladowa ilość, by funkcjonariusz policji mógł podjąć decyzję o zatrzymaniu dokumentu i zawieszeniu uprawnień do kierowania pojazdami. Dla kierowcy oznacza to poważne ryzyko: nie tylko utraty prawa jazdy, ale również odpowiedzialności karnej – od grzywny, przez zakaz prowadzenia pojazdów, aż po karę więzienia.

W tym artykule wyjaśniamy, na jakiej podstawie prawo jazdy jest zatrzymywane, kiedy mamy do czynienia z wykroczeniem, a kiedy z przestępstwem oraz jaką rolę odgrywa adwokat w tego rodzaju sprawach.

Kiedy policja może zatrzymać prawo jazdy?

Podstawę prawną zatrzymania prawa jazdy stanowi art. 135 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym. Funkcjonariusz może zatrzymać dokument na miejscu, o ile kierowca znajduje się po użyciu lub pod wpływem środków odurzających – takich jak marihuana, amfetamina, kokaina czy inne substancje psychoaktywne.

Po zatrzymaniu dokument fizycznie trafia do organu prowadzącego postępowanie – sądu lub prokuratury. Jednak w praktyce coraz częściej stosowana jest forma elektronicznego zatrzymania prawa jazdy, potwierdzona wydaniem pokwitowania.

Uwaga! Pokwitowanie zatrzymania prawa jazdy nie daje kierowcy prawa do dalszego prowadzenia pojazdów – wbrew popularnym mitom. Już sam fakt jego wydania oznacza zawieszenie uprawnień.

Zawieszenie uprawnień – co to oznacza?

Obecnie policja nie odbiera fizycznie dokumentu, ale dokonuje elektronicznego zatrzymania prawa jazdy, wydając kierowcy pokwitowanie. Od tego momentu uprawnienia są zawieszone, co oznacza, iż nie można prowadzić pojazdów, choćby jeżeli sąd jeszcze nie wydał wyroku.

WAŻNE: Pokwitowanie zatrzymania prawa jazdy NIE uprawnia do jazdy – złamanie tego zakazu wiąże się z surowymi konsekwencjami.

Co grozi za jazdę po zatrzymaniu prawa jazdy?

Kierowanie pojazdem po zatrzymaniu prawa jazdy, ale jeszcze przed wydaniem prawomocnego wyroku przez sąd, stanowi wykroczenie z art. 94 §1 Kodeksu wykroczeń, za które grożą:

• Grzywna od 1.500 zł do 30.000 zł,
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat.

Jeśli natomiast sąd już orzekł zakaz prowadzenia pojazdów, a kierowca mimo to siada za kółko, popełnia przestępstwo z art. 244 kodeksu karnego, za co grozi:

• Kara więzienia od 3 miesięcy do 5 lat,
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 1 roku do 15 lat,
• Obowiązek uiszczenia świadczenia pieniężnego w wysokości od 5.000 zł do 60.000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym.

Jazda po narkotykach – wykroczenie czy przestępstwo?

W polskim systemie prawnym nie ma jednoznacznych progów stężenia narkotyków, które rozdzielałyby wykroczenie od przestępstwa – w przeciwieństwie np. do alkoholu. Kluczowa jest opinia biegłego toksykologa, który ocenia, czy stężenie substancji miało wpływ na zdolność kierowania pojazdem.

• Wykroczenie – jazda po użyciu (art. 87 §1 Kodeksu wykroczeń): dotyczy niskiego stężenia, które nie wpływa znacząco na zdolności psychomotoryczne.
• Przestępstwo – jazda pod wpływem (art. 178a §1 Kodeksu karnego): występuje przy wyższym stężeniu, które obniża sprawność kierowcy.

Graniczne stężenia narkotyków we krwi kierowcy – kiedy wykroczenie, a kiedy przestępstwo?

W polskim prawie nie istnieją jednoznaczne ustawowe normy określające stężenie narkotyków we krwi, które decydują o kwalifikacji czynu jako wykroczenia lub przestępstwa. Decyzja ta zależy od opinii biegłego toksykologa oraz oceny wpływu substancji na zdolności psychomotoryczne kierowcy.

Jednakże, w praktyce sądowej przyjęto orientacyjne wartości stężeń niektórych substancji psychoaktywnych, które mogą służyć jako punkt odniesienia przy kwalifikacji czynu:

Warto zaznaczyć, iż są to jedynie propozycje naukowe i nie mają charakteru wiążącego dla sądu. Ostateczna kwalifikacja czynu zależy od indywidualnej oceny przypadku przez biegłego toksykologa oraz sąd.

Ponadto, należy pamiętać, iż niektóre substancje psychoaktywne, takie jak THC, mogą utrzymywać się w organizmie przez dłuższy czas, choćby do kilkunastu dni po spożyciu, co może wpływać na wynik badań toksykologicznych.

Dlatego też, w przypadku zatrzymania prawa jazdy za jazdę po narkotykach, najważniejsze znaczenie ma dokładna analiza wyników badań toksykologicznych oraz skonsultowanie się z doświadczonym adwokatem, który pomoże w ocenie sytuacji i ewentualnym przygotowaniu linii obrony.

Konsekwencje prawne jazdy po narkotykach

W przypadku wykroczenia:

• Areszt do 30 dni lub grzywna od 2.500 zł do 30.000 zł,
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat.

W przypadku przestępstwa:

• Kara więzienia do 3 lat,
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 3 do 15 lat,
• Świadczenie pieniężne od 5.000 zł do 60.000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym.

W przypadku recydywy – czyli ponownego popełnienia przestępstwa:

• Kara więzienia od 3 miesięcy do 5 lat,
• Możliwy dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.

Podsumowanie

Zatrzymanie prawa jazdy za jazdę po narkotykach niesie za sobą poważne skutki – od grzywien, przez zakaz prowadzenia pojazdów, aż po karę więzienia. najważniejsze znaczenie ma rzetelna ocena sytuacji, w tym poziomu stężenia substancji i wpływu na zachowanie kierowcy. Obecność adwokata może być nieoceniona – szczególnie w sytuacjach spornych, gdzie pojawia się szansa na złagodzenie odpowiedzialności karnej lub choćby jej uniknięcie.